Bağışıklık Sistemi Neden Zayıflar? Bağışıklık Sistemi Çökerse Ne Olur?

Uyku Eksikliği ya da Uyku Kalitesinde Azalma

Uyku vücudun gerçek anlamda dinlendiği tek evredir. Uyku sırasında vücut, enfeksiyonlara karşı savunmada önemli rol oynayan ve bağışıklık sisteminin önemli bileşenlerinden biri olan antikorlar üretir. Ayrıca, bağışıklık sistemini destekleyen sitokin adı verilen bazı proteinler sadece uyku sırasında salgılanır. Yetersiz ya da kalitesiz uyku, bağışıklık sistemi hücresi sentezini azaltabilir ve vücudun enfeksiyonlara karşı mücadele yeteneğini azaltabilir.³

Stres

Stres, vücudun çevresindeki olaylara karşı verdiği tepkidir. Normal şartlar altında stres, kişinin yaşam ile mücadele etme yeteneğini artırır. Olaylara karşı güçlü bir duruş sergilemesine yardımcı olur. Ancak uzun süre stres altında kalma, bağışıklık sistemi fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir.³

Düşük D vitamini Seviyeleri

Kemik gelişimi ve sağlıklı kan hücreleri sentezinde önemli rol oynayan D vitamini, aynı zamanda bağışıklık sisteminin güçlenmesine de yardımcı olabilir. D vitamini seviyesindeki düşme, bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olarak enfeksiyonlara yakalanma riskinde artışa yol açabilir.,³

Bazı İlaçlar

Alerji, artrit, lupus, irritabl bağırsak sendromu ve organ nakli tedavileri için kullanılan bazı ilaçlar, bağışıklık sistemi fonksiyonlarını baskılayabilir. Ayrıca kanser tedavisinde kullanılan kemoterapi ilaçları, iltihaplanma için kullanılan bazı ilaç çeşitleri ve kortikosteroidler bağışıklık sistemi neden zayıflar sorusuna cevap olabilir.(3)

Yetersiz Beslenme

Yeterli ve dengeli beslenme, bağışıklık sistemi hücrelerinin sentezlenmesi için gerekli vitamin, mineral ve antioksidanlara sahip olmanızı sağlar. Taze sebze ve meyveler, bağışıklık sisteminin önemli bir parçasını oluşturan beyaz kan hücrelerinin sentezini arttırabilir. Aynı zamanda çinko, beta karoten, A vitamini, C vitamini ve E vitamininden zengin bir diyet bağışıklık sistemini güçlenmesine yardımcı olarak vücudun enfeksiyonlara karşı mücadele yeteneğini arttırabilir. Buna ek olarak yüksek yağlı diyetler, bağırsaklardaki dost bakteri sayısının azalmasına yol açarak bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarını yerine getirmesine engel olabilir. ³

Sigara İçmek

Sigarada bulunan nikotin ve diğer zararlı bileşenler, vücuttaki serbest radikal yani sağlıklı hücrelere zarar veren moleküllerin artmasına yol açabilir. Serbest radikaller bağışıklık hücrelerine hasar vererek sistemin fonksiyonlarını yerine getirmesini engelleyebilir. ³

Alkol tüketmek

Aşırı alkol tüketimi, vücut hücrelerinin kendini onarma yeteneğini azaltabilir. Karaciğerde metabolize edildiği için aşırı alkol tüketimi karaciğerin aşırı çalışmasına ve hücrelerin hasar görmesine neden olabilir. Bağışıklık sistemini baskılayarak enfeksiyonlara yakalanma riskini artırabilir. ³

Fiziksel Aktivite Azlığı

Düzenli fiziksel aktivite, kanın vücut hücrelerine pompalanmasını kolaylaştırabilir. Kan ile birlikte taşınan oksijen ve besinler, hücrelerin kendini onarma yeteneğini artırır. Aynı zamanda bağışıklık sistemi hücresi sentezine yardımcı olarak enfeksiyonlara karşı vücudun korunmasını destekler. ³

Eller Üşüyebilir

Bağışıklık sistemi zayıfladığında “Raynaud fenomeni” denilen eli ayak ve burun bölgesinin ısınmasında sorunlar yaşanabilir. Kan damarlarının iltihaplanması ile karakterize bu durumda soğuğa maruz kalan cilt bölgelerinde beyaz ile mavi renk arası renk değişiklikleri gözlenebilir. El ve ayakların üşümesi zayıf bağışıklık sistemi belirtileri arasındadır.⁴

Bağırsak Sorunları Yaşanabilir

Bağışıklık sistemi zayıfladığında, bağırsakların iç zarında hasarlar gözlenebilir. 2-4 haftada uzun süren ishal bağışıklık sisteminin çökme belirtileri arasındadır. Aynı zamanda kabızlık da bağışıklık sisteminde bir hasar olduğunun göstergesi olabilir. Sistemdeki hasar bağırsak hareketlerinin yavaşlamasına neden olarak kabızlığa yol açabilir.⁴

Gözlerde Kuruma

Romatoid artrit ve lupus gibi otoimmün bozukluklar bağışıklık sistemi çökmesi belirtileri arasındadır. Bu hastalıklarda bağışıklık sistemi sağlıklı hücrelere saldırabilir. Gözlerde kuruluk, ağrı, kızarıklık, akıntı ve bulanık görme gibi problemler yaşanabilir. ⁴

Yorgunluk ve Halsizlik Görülebilir

Yeterince uyuduğunuz halde kendinizi aşırı yorgun ve halsiz hissetmek, bağışıklık sistemi düşüklüğü belirtileri arasındadır. Sabahları yorgun uyanmanın sebepleri arasında bağışıklık sisteminin düşüklüğü de yer alabilir. Aynı zamanda eklemlerde şişlik ve ağrı hissedebilirsiniz. Bu durum bağışıklık sisteminin zayıflığından faydalanarak vücut içine giren hastalık yapıcı mikroorganizmaların eklemlerde yarattığı iltihaplanmanın sonucu olabilir. ⁴

Yara İyileşmesinde Yavaşlama Olabilir

Bağışıklık sistemi zayıfladığında cildin kendine yenileme ve onarma kabiliyeti azalabilir. Herhangi bir yaralanma, kesik ya da hasar sonrası cilt dokusuna yeterli oranda kan pompalanamayabilir ve yara iyileşmesinde gecikmeler yaşanabilir. ⁴

Hijyen Kurallarına Dikkat Edin

Sağlığı korumanın ve enfeksiyonlara yakalanma riskinin azaltılmasının en iyi yolu hijyen kurallarına uymaktır. Ellerinizi sık sık yıkayarak zararlı mikroorganizmaların vücuda girişini engellemeye yardımcı olabilirsiniz. (6) Aşağıdaki durumlarda mutlaka ellerinizi yıkamalısınız:

• Yemek hazırlamadan önce, yemeğe başlamadan önce ve sonra,
• Burnu sildikten, hapşırdıktan veya öksürdükten sonra,
• Açık yarayı ellemeden önce ve sonra,
• Tuvaleti kullandıktan sonra,
• Bir hayvana, hayvan yiyeceğine ya da çöpe dokunduktan sonra,
• Bebek bezini değiştirmeden önce ve sonra. ⁶

Stresinizi Yönetin

Stres, bağışıklık sistemini olumsuz yönde etkileyen önemli bir sorundur. Stresi yönetebilmek için yoga, meditasyon, masaj, nefes teknikleri gibi yöntemleri uygulayabilirsiniz. Stresi yönetme konusunda başarılı olamıyorsanız konusunda uzman psikolog ya da psikiyatristten yardım almayı denemelisiniz. (6) Bağışıklık sistemini güçlendirmek için yapabilecekleriniz hakkında daha detaylı bilgiler için “Bağışıklık sistemi güçlendirmenin yolları” yazımızı inceleyebilirsiniz.

Sağlıklı Beslenmeye Özen Gösterin

Yeterli ve dengeli beslenme, bağışıklık sistemi hücrelerinin sentezi ve fonksiyonlarını yerine getirebilmesi için gerekli tüm bileşenlerin sağlanmasına yardımcı olabilir. Kişinin boy, kilo, cinsiyet ve sağlık durumuna uygun bir beslenme programını takip etmesi ve diyetini bağışıklık sistemini güçlendiren 15 besin ile zenginleştirmesi, vücudun enfeksiyonlara kaşı mücadelesini destekleyebilir. Beslenme ile ilgili sorunlar yaşıyorsanız ya da yeterli ve dengeli beslenmek için zaman bulamıyorsanız bağışıklık sistemini güçlendiren gıda takviyeleri ile diyetinizi zenginleştirebilirsiniz. Bağışıklık sisteminin normal fonksiyonlarına destek olan C vitamini, E vitamini, A vitamini, D vitamini ile folik asit, çinko, demir gibi mineraller ve antioksidan bileşenler içeren takviyeleri doktorunuza danışarak kullanabilirsiniz. ⁶

Düzenli Egzersiz Yapmaya Çalışın

Düzenli egzersiz yapmak, bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunabilir. Kan dolaşımını artırarak vücut hücrelerinin ihtiyaç duyduğu besin ve oksijene daha hızlı ulaşmasını sağlayabilir. Yeni bağışıklık sistemi hücresi sentezini destekleyerek enfeksiyonlara karşı vücudun savunma kabiliyetini artırmaya yardımcı olabilir. Aynı zamanda düzenli egzersiz yapmak stres seviyeleri üzerinde olumlu etkilere sahip endorfin hormonu salgılanmasını da destekler. Ancak bağışıklık sistemini zayıflayabilecek çok yoğun egzersizlerden kaçınmak gerekir. Düşük yoğunluklu ve düzenli egzersizler, bağışıklık sistemini güçlendirebilir. ⁶

Not: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.