Molibden Nedir?
Molibden, vücutta doğal olarak bulunan önemli bir iz mineraldir. İz mineraller, vücudun çok az miktarlarda ihtiyaç duyduğu minerallere verilen genel isimdir. Molibden, toprakta bulunur ve insanlar beslenme aracılığıyla yeterli miktarda molibdeni rahatlıkla tüketebilir. Molibden, vücuttaki enzimlerin yapısında ve işlevinde görev alır. Ayrıca sülfür metabolizması ve bazı amino asitlerin metabolizması gibi biyolojik süreçlerde rol oynayan molibdenin günlük olarak belirli miktarda alınması önem taşır.(1)(2) Özetle molibden, bir iz mineral olsa da selenyum, kalsiyum ve demir minerali gibi vücudun normal fonksiyonlarını destekleyen önemli mineraller arasında yer alır. Diğer mineraller hakkında bilgi edinmek için Selenyum Nedir?, Kalsiyum Nedir? ve Demir Minerali Nedir? başlıklı içeriklerimizi okuyabilirsiniz.
Molibden Ne İşe Yarar?
Molibden, vücuda çok yönlü katkı sağlayan bir mineraldir. Molibden ne işe yarar, sorusunun cevabı bu mineralin metabolizmaya sağladığı katkılarla açıklanabilir. Başlıca molibden faydaları aşağıdaki şekilde sıralanabilir:
Metabolizmanın Normal Fonksiyonlarını Destekler
Molibden minerali, vücuttaki enzimlerin yapısında ve işlevinde önemli bir rol oynar. Önemli enzimler arasında yer alan sülfit oksidaz, aldehit oksidaz, ksantin oksidaz ve mitokondriyal amidoksim azaltıcı bileşenin aktifleşmesini sağlayarak metabolizmanın normal fonksiyonlarını destekler.(3)
Toksik Maddelerin Parçalanmasına Yardımcı Olur
Molibden minerali, bazı toksik maddelerin vücutta daha az zararlı hale gelmesine yardımcı olur.
Özellikle sülfiti sülfata dönüştürerek vücutta tehlikeli sülfit birikiminin önüne geçer. Eksikliğinde gıdalarda doğal olarak bulunan sülfit, vücutta birikerek alerjik reaksiyona neden olabilir.(3)
Oksidatif Stresin Azalmasında Rol Oynar
Molibden, antioksidan enzimlerin aktivitesini artırarak vücuttaki serbest radikallerle savaşmasına yardımcı olur. Bu sayede oksidatif stresin azaltılmasına ve hücre hasarının önlenmesine katkıda bulunabilir.(4)
Molibden Eksikliği Belirtileri Nelerdir?
Molibden eksikliği, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde oldukça nadir rastlanan bir durumdur. Vücut, molibdeni molybdopterin formunda karaciğer, böbrekler, adrenal bezler ve kemiklerde depolar.(2) Molibden eksikliği, sülfür metabolizmasında ve önemli enzimlerin aktifleşmesinde bozukluklara neden olabilir. Molibden eksikliği belirtileri de molibdenin sülfit metabolizmasına yardımcı olamaması ve enzimleri aktifleştirmemesi sonucu ortaya çıkar. Sülfit toksisitesine neden olan molibden eksikliği; taşikardi, taşipne (hızlı soluma), baş ağrısı, bulantı, kusma gibi belirtilere neden olabilir. Bunlar sadece genetik rahatsızlıklara ya da ileri derecede yetersiz beslenmeye bağlı gelişebilen olası belirtilerdir, kesin tanı ve tedavi için bir sağlık kuruluşuna başvurmak önemlidir.(5)
Molibden Hangi Besinlerde Bulunur?
Dengeli bir beslenme ile günlük ihtiyaç duyulan molibden miktarının tüketilmesi çok kolaydır. Günlük önerilen molibden tüketim miktarı şu şekildedir:
- 1-3 yaş: 17 mcg
- 4-8 yaş: 22 mcg
- 9-13 yaş: 34 mcg
- 14-18 yaş: 43 mcg
- 19 yaş ve üzeri: 45 mcg
- 19 yaş üzeri hamileler ve emziren anneler: 50 mcg(3)
Molibden eksikliği testlerle kanıtlanmadıkça ve doktor tavsiyesi olmadığı sürece molibden takviyesi kullanmak gerekmez. Peki, molibden hangi besinlerde bulunur? Molibden minerali açısından zengin beslenme için aşağıdaki besin grupları beslenme programına dahil edilebilir:
- Kuru fasulye, kuru börülce gibi baklagiller
- Tam tahıllar
- Pirinç
- Yer fıstığı, pikan cevizi gibi kuruyemişler
- Yeşil yapraklı sebzeler
- Süt ve peynir, yoğurt gibi süt ürünleri
- Patates, havuç gibi kök sebzeler
- Muz
- Portakal
- Dana ciğeri gibi sakatatlar(6)
Molibden aynı zamanda sembolü Mo olan kimyasal bir elementtir. Molibden kullanım alanları, oldukça geniştir. Kimyasal element olan molibdene elektrik ve elektronik endüstrisinde, kimya endüstrisinde yaygın olarak ihtiyaç duyulur. Kimyasal reaksiyonları hızlandırmak ve verimliliği artırmak için katalizör olarak molibden kullanımı yaygındı. Ayrıca yüksek mukavemetli çelik üretiminde, çeşitli metallerle alaşım halinde havacılık, otomotiv ve elektronik endüstrilerinde, elektrik santrallerinde, bazı biyokimyasal araştırmalarda ve tarım uygulamalarında da molibden kullanılır.
