D Vitamini Eksikliği Nedir?
D vitamini eksikliği, kandaki D vitamini seviyesinin istenilenin altında olmasıdır. D vitamininin kandaki seviyesi nanogram/mililitre (ng/ml) cinsinden ölçülür. Seviyenizi ölçmek için kan tahlili yaptırdığınızda değeriniz 12 ng/ml’den daha az çıkarsa kemik hastalıklarına yatkınlığınız olacak şekilde ileri derecede eksikliğiniz var demektir. 12 ila 20 ng/ ml arasında olduğunda ise sağlıklı yetişkinler için yetersiz olduğu anlamına gelir. D vitamininin kandaki seviyesi 20-5ng/ml arasında olduğunda ise yeterli sayılır.
D vitamini yağda çözünen ve depo edilebilen bir vitamin olduğundan vücutta hipervitaminoza sebebiyet vermesi (vitamin seviyesinin istenilenden fazla olması) pek istenmez 2. Çünkü D vitamini fazla olduğunda bağırsaklarda kalsiyumun emilimini artırarak kandaki kalsiyum seviyelerinin yükselmesine sebep olabilir.
Bunun sonucunda ise anksiyete, sersemlik, mide bulantısı, kusma ve halsizlik gibi belirtiler ortaya çıkabilir 3.
Diğer yandan, D vitamini düşüklüğü olarak da bilinen bu eksiklik, aynı zamanda böbrek hastalarında, karaciğer problemleri olan kişilerde, hamilelik ve laktasyon (emzirme) dönemlerinde, kapalı giyim tarzına sahip kişilerde, yaşlılarda, açık tenlilerde, kapalı ortamda çalışanlarda, yüksek faktörlü güneş koruyucular
kullananlarda da sıklıkla görülür 3.
D Vitamini Düşüklüğünün Belirtileri Nelerdir?
D vitamini eksikliği, kendini net bir şekilde belli etmediğinden kişiler genellikle farkında olmayabilir. Ancak D vitamini eksikliği, uzun vadede yaşam kalitenizin düşmesine sebep olabileceği için aşağıdaki belirtileri yaşıyorsanız D vitamini seviyenizi ölçtürmenizde fayda var 4:
- Sık sık hastalanmak ve enfeksiyon geçirmek
D vitaminin en önemli görevlerinden biri bağışıklık sistemini desteklemektir. Yapılan araştırmalarda D vitaminine ait reseptörlerin bağışıklık sistemi hücreleri üzerinde bulunduğu görülmüş. Buna bağlı olarak da özellikle hücrelerin aktivitelerini artırdığı, bu sayede virüs ve bakteriler ile daha rahat savaşmamıza yardımcı olduğu da söylenebilir. Diğer yandan, viral enfeksiyonlara (virüslerin sebep olduğu enfeksiyonlar) sahip kişilerde günlük 2000 IU ye kadar D vitamini kullanımının, enfeksiyona yakalanma riskini azaltmaya yardımcı olduğu da bilinir.
- Ağrı ve yorgunluk hissetmek
Yorgunluk hissinin birçok nedeni vardır. D vitamini eksikliği bunlardan biri. Vaka çalışması yapılan kişilerin tek tek incelendiği çalışma tiplerinde yorgunluk hissine ve buna bağlı yaşam kalitesinde düşüş olan bireylerin kan D vitamini seviyelerinin oldukça düşük olduğu gözlemlenmiş. Kandaki D vitamini seviyesi 5,9ng/ml olan bir kadının kendini aşırı yorgun hissettiği, baş ağrısı çektiği görülmüş. Bu kişilere daha sonra D vitamini takviyesi yapılarak seviyeleri 39 ng/ml’ye çıkarılmış ve belirtilerinde azalma olduğu görülmüştür.
D vitamini, kemikler için önemli olan kalsiyum emiliminde görevlidir. Eksikliğinde kalsiyum yeterli bir seviyede emilemeyeceği için kemik ağrıları ortaya çıkabilir. Yine kan seviyeleri düşük bireylerin sırt ağrısından da şikayetçi olduğu bilinir.
Kas ağrısının nedenini belirlemek zor olsa da yapılan araştırmalarda ağrıyı algılayan D vitamini reseptörlerinin kaslarda bulunduğu görülmüş. Bu nedenle kas ağrısı çeken bireylerde D vitamini takviyesi, ağrılarda azalmaya yardımcı olabilir.
Yaşlılar üzerine yapılan incelemelerde D vitamini seviyelerinin ruh halini etkilediği ve depresif duygu durum belirtilerine sahip olabileceği görülmüştür. Kış aylarında yaşanan depresif belirtileri azaltılmasına D vitamini takviyesi destek sağlayabilir.
Gerek cerrahi operasyonlar sonrası gerekse de basit bir yaranın iyileşmesi normalden daha uzun sürüyorsa bu D vitamini eksikliğini işaret edebilir. D vitamini antienflamatuar etkiye sahip olduğu için yara iyileşme sürecinde de fayda sağlar.
D Vitamini Eksikliği Tedavisi
D vitamini seviyelerinin ne durumda olduğunu öğrenmenizin tek yolu bir kan testi yaptırmaktır. Kan seviyeleriniz istenilen az ise D vitamini eksikliği tedavisi yoluna gitmek olası gelişebilecek belirti ve rahatsızlıklardan korunmanıza destek olacaktır.
D vitaminin günlük alım dozları 0-12 aylık bebekler için 400 IU, 1-70 yaş arası çocuklar ve yetişkinler için ise 600 IU’dir. Yaşlı yetişkinlerde, hamilelikte ve emzirme döneminde ihtiyaç arttığı için günlük 800 IU alınması önerilir. Eğer D vitamini seviyesi 20ng/ml ölçülürse, optimal sağlık değerlerini sağlamak ve hastalıklardan korunmak için yetersiz olabilir. Bu durumda kanda istenilen seviye ise 30 ng/ml’dir. Ayrıca Amerikan Ulusal Tıp Akademisi’ne göre (U.S. National Academy of Medicine) eksiklik durumlarında günde 4000 IU’ye kadar D vitamini kullanımı güvenli.
Unutmayın, D vitamini eksikliğini gidermek ya da önlemek amacıyla kullanılan takviyeler D2 vitamini ya da D3 vitamini içerir. Araştırmalara göre insan vücudunda bulunan form D3 olduğu için takviye seçiminizin D3 vitamini içerip içermediğine dikkat etmelisiniz. Ayrıca günlük ihtiyacınızın ne olduğu, ne kadar süreli kullanmanız gerektiği hakkında da bir sağlık profesyoneline danışmanız şart.
Sağlıklı bir yaşam için ihtiyaç duyduğumuz diğer vitamin ve minerallar hakkında bilgi sahibi olmak oldukça önemli. C vitamini içeren besinler ya da folik asit faydaları gibi konular hakkında detaylı bilgi almak için diğer içeriklerimize mutlaka göz atın.
*Bu açıklamalar hekim tavsiyesi yerine geçmez. Takviye edici gıdalar herhangi bir hastalığı teşhis, tedavi, iyileştirme veya önleme amacı taşımamaktadır. Detaylı bilgi için sağlık profesyonellerine danışın
Uyarı: Bu metin tüketicileri konu özelinde objektif bir şekilde bilgilendirme amaçlı yazılmıştır.
